Edit Content

Mszyce (Aphidodea)

Mszyce (Aphidodea) są to pospolite szkodniki występujące na roślinach uprawnych, dzikorosnących oraz ozdobnych. Rośliny narażone są na uszkodzenia powodowane przez mszyce praktycznie przez cały kres wegetacji. Mszyce powodują szkody bezpośrednio w uprawach oraz pośrednio, co wpływa negatywnie na poziom plonowania upraw.

Mszyce
źródło: Canva

Mszyce - opis szkodnika

Budowa mszyc pomimo dużej liczby gatunków występujących na uprawach jest zbliżona. Ich wygląd jest bardzo charakterystyczny i trudno jej pomylić z innymi szkodnikami.

Na uprawy nalatują formy uskrzydlone, natomiast na plantacji rozwijają się już formy bezskrzydłe. Kolor mszyc jest zróżnicowany, od intensywnie zielonych do nawet ciemno-szarych. Szkodniki zimują w postaci jaj na gatunkach żywicielskich.

Występowanie i cykl rozwojowy

Mszyce mogą występować na uprawach praktycznie przez cały okres wegetacji. Pojawiają się, gdy temperatura powietrza przekroczy kilka stopni Celsjusza, jednak ich gradacja zachodzi w temperaturze powyżej 15-20°C.

Formy uskrzydlone nalatują na uprawy i składają jaja. Z nich wylęgają się samice, które rozwijają się partenogenetycznie, czyli z niezapłodnionych jaj wylęgają się kolejne pokolenia samic. W ten sposób logarytmicznie przyrasta liczebność mszyc w uprawach.

Szkodliwość bezpośrednia dla roślin uprawnych

Mszyce są szkodnikami niewielkich rozmiarów. Jednak przy braku skutecznej ochrony owadobójczej szybko się rozmnażają i wytwarzają wiele pokoleń. Dlatego też uznawane są za jedne z bardziej uciążliwych szkodników rośli uprawnych. Na uprawach żerują zarówno larwy, jak i osobniki dorosłe mszyc.

Szkodliwość mszyc wynika z ich bezpośredniego oddziaływania na rośliny uprawne. Aparat gębowy mszyc umożliwia wysysanie soków z części roślin, w efekcie czego tracą one turgor i ich gospodarka wodna zostaje zaburzona. Ich żerowanie obniża, więc wigor i kondycję roślin uprawnych. Szczególnie niebezpieczne jest dla młodych roślin, które w wyniku uszkodzeń powodowanych przez mszyce mogą nawet zamierać.

Szkodliwość pośrednia dla roślin uprawnych

Mszyce wpływają również pośrednio na obniżenie poziomu plonowania roślin uprawnych. Szkodniki są wektorem chorób wirusowych, czyli formy uskrzydlone mszyc mogą przenosić cząsteczki wirusa pomiędzy plantacjami oraz roślinami w obrębie pola.

W uprawach występuje wiele chorób wirusowych przenoszonych przez mszyce, ale zdecydowanie najbardziej znaną jest wirus żółtej karłowatości jęczmienia (BYDV). Choroba ta może wystąpić we wszystkich zbożach ozimych, jednak najbardziej narażone są na nią uprawy jęczmienia ozimego i pszenicy ozimej.

Mszyce żerujące na roślinach uprawnych wydzielają spadź, na której rozwijają się grzyby w tym te patogeniczne dla upraw. Żerowanie szkodnika przerywa ciągłość tkanek roślin, w efekcie czego zwiększa się ryzyko porażenia roślin uprawnych chorobami grzybowymi.

Próg ekonomicznej szkodliwości

Mszyce są powszechnie występującym szkodnikiem i progi ekonomiczne zostały opracowane dla poszczególnych gatunków, uwzględniając również ich fazy rozwojowe:

  • zboża - mszyce jako wektory wirusów: zwalczanie rozpocząć po zaobserwowaniu pierwszych szkodników w uprawie zbóż
  • zboża od fazy pełni kłoszenia do początku dojrzałości mlecznej: 5 mszyc na jednym kłosie (obserwacja przeprowadzana na 100 kłosach)
  • kukurydza: 300 mszyc na jednej roślinie
  • rzepak: zwalczanie rozpocząć po zaobserwowaniu pierwszych mszyc na uprawie, ze względu na ryzyko przenoszenia wirusów
  • groch przed kwitnieniem: pojedyncze szkodniki na 20% roślin
  • ziemniaki: w momencie zaobserwowania pierwszych szkodników na plantacji
  • buraki cukrowe: ze względu na zagrożenie chorobami wirusowymi zwalczanie można przeprowadzić po zaobserwowaniu pierwszych mszyc na uprawie

Jakie gatunki mszyc zagrażają uprawą

Na roślinach uprawnych może występować jeden lub więcej gatunków mszyc. Najczęściej spotykane szkodniki mszycy to:

  • brzoskwiniowo-tytoniowa
  • zbożowa
  • kapuściana
  • czeremchowo-zbożowa
  • brzoskwiniowo-ziemniaczana
  • kukurydziana
  • burakowa
  • grochowa
  • malinianka
  • ogórkowa
  • różano-trawowa
  • ziemniaczana smugowa
  • lucernowo-grochodrzewowa

Zwalczanie mszyc - zabiegi owadobójcze

Zwalczanie mszyc można przeprowadzić przy użyciu większości dostępnych substancji czynnych wchodzących w skład środków ochrony roślin. W zależności od wykorzystanych produktów do zwalczania mszyc uzyskać można działanie krótkotrwałe (pyretoroidy), czy też przedłużone (np. neonikotynoidy). Do zwalczania mszyc w uprawach można wykorzystać produkty zawierające między innymi takie substancje czynne jak:

  • acetamipryd
  • flonikamid
  • pirymikarb
  • lambda-cyhalotryna
  • cypermetryna
  • deltametryna
  • flupyradifuron
  • spirotetramat

W przypadku stosowania środków ochrony roślin należy pamiętać o przestrzeganiu zasad aplikacji zwartych w instrukcji produktu, a zwłaszcza zakresu upraw.

Tagi:

To może Cię zainteresować:

Stonka kukurydziana czyli Diabrotica Vigifera Vigifera
Stonka kukurydziana (Diabrotica vigifera vigifera)
Rolnice
Rolnice - zwalczanie w uprawach
Szarek komośnik
Szarek komośnik (Bothynoderes punctiventris)
Łokaś garbatek
Łokaś garbatek (Zabrus tenebrioides)
Skrzypionka zbożowa
Skrzypionka zbożowa (Oulema melanopus)
Młoda larwa drutowca
Drutowce - pędraki (Elateridae)
Pryszczarek kapustnik
Pryszczarek kapustnik (Dasyneura brassicae)
Chowacz czterozębny
Chowacz czterozębny (Ceutorhynchus pallidactylus)
Chowacz podobnik
Chowacz podobnik (Ceutorhynchus assimilis)
Mszyce
Mszyce (Aphidodea)
Omacnica prosowianka
Omacnica prosowianka (Ostrinia nubilalis)
Stonka ziemniaczana chrząszcz
Stonka ziemniaczana
Śmietka kapuściana
Śmietka kapuściana (Delia radicum)
Słodyszek rzepakowy
Słodyszek rzepakowy (Meligethes aeneus)
Chowacz brukwiaczek
Chowacz brukwiaczek (Ceutorhynchus napi)
Owocówka jabłkóweczka
Owocówka jabłkóweczka (Cydia pomonella)