Mszyce (Aphidodea) są to pospolite szkodniki występujące na roślinach uprawnych, dzikorosnących oraz ozdobnych. Rośliny narażone są na uszkodzenia powodowane przez mszyce praktycznie przez cały kres wegetacji. Mszyce powodują szkody bezpośrednio w uprawach oraz pośrednio, co wpływa negatywnie na poziom plonowania upraw.
Budowa mszyc pomimo dużej liczby gatunków występujących na uprawach jest zbliżona. Ich wygląd jest bardzo charakterystyczny i trudno jej pomylić z innymi szkodnikami.
Na uprawy nalatują formy uskrzydlone, natomiast na plantacji rozwijają się już formy bezskrzydłe. Kolor mszyc jest zróżnicowany, od intensywnie zielonych do nawet ciemno-szarych. Szkodniki zimują w postaci jaj na gatunkach żywicielskich.
Mszyce mogą występować na uprawach praktycznie przez cały okres wegetacji. Pojawiają się, gdy temperatura powietrza przekroczy kilka stopni Celsjusza, jednak ich gradacja zachodzi w temperaturze powyżej 15-20°C.
Formy uskrzydlone nalatują na uprawy i składają jaja. Z nich wylęgają się samice, które rozwijają się partenogenetycznie, czyli z niezapłodnionych jaj wylęgają się kolejne pokolenia samic. W ten sposób logarytmicznie przyrasta liczebność mszyc w uprawach.
Mszyce są szkodnikami niewielkich rozmiarów. Jednak przy braku skutecznej ochrony owadobójczej szybko się rozmnażają i wytwarzają wiele pokoleń. Dlatego też uznawane są za jedne z bardziej uciążliwych szkodników rośli uprawnych. Na uprawach żerują zarówno larwy, jak i osobniki dorosłe mszyc.
Szkodliwość mszyc wynika z ich bezpośredniego oddziaływania na rośliny uprawne. Aparat gębowy mszyc umożliwia wysysanie soków z części roślin, w efekcie czego tracą one turgor i ich gospodarka wodna zostaje zaburzona. Ich żerowanie obniża, więc wigor i kondycję roślin uprawnych. Szczególnie niebezpieczne jest dla młodych roślin, które w wyniku uszkodzeń powodowanych przez mszyce mogą nawet zamierać.
Mszyce wpływają również pośrednio na obniżenie poziomu plonowania roślin uprawnych. Szkodniki są wektorem chorób wirusowych, czyli formy uskrzydlone mszyc mogą przenosić cząsteczki wirusa pomiędzy plantacjami oraz roślinami w obrębie pola.
W uprawach występuje wiele chorób wirusowych przenoszonych przez mszyce, ale zdecydowanie najbardziej znaną jest wirus żółtej karłowatości jęczmienia (BYDV). Choroba ta może wystąpić we wszystkich zbożach ozimych, jednak najbardziej narażone są na nią uprawy jęczmienia ozimego i pszenicy ozimej.
Mszyce żerujące na roślinach uprawnych wydzielają spadź, na której rozwijają się grzyby w tym te patogeniczne dla upraw. Żerowanie szkodnika przerywa ciągłość tkanek roślin, w efekcie czego zwiększa się ryzyko porażenia roślin uprawnych chorobami grzybowymi.
Próg ekonomicznej szkodliwości
Mszyce są powszechnie występującym szkodnikiem i progi ekonomiczne zostały opracowane dla poszczególnych gatunków, uwzględniając również ich fazy rozwojowe:
Na roślinach uprawnych może występować jeden lub więcej gatunków mszyc. Najczęściej spotykane szkodniki mszycy to:
Zwalczanie mszyc można przeprowadzić przy użyciu większości dostępnych substancji czynnych wchodzących w skład środków ochrony roślin. W zależności od wykorzystanych produktów do zwalczania mszyc uzyskać można działanie krótkotrwałe (pyretoroidy), czy też przedłużone (np. neonikotynoidy). Do zwalczania mszyc w uprawach można wykorzystać produkty zawierające między innymi takie substancje czynne jak:
W przypadku stosowania środków ochrony roślin należy pamiętać o przestrzeganiu zasad aplikacji zwartych w instrukcji produktu, a zwłaszcza zakresu upraw.
JakUprawiać.pl to platforma informacyjna, oraz gazeta interaktywna informująca o najważniejszych wydarzeniach dotyczących upraw roślin. Doradzamy i edukujemy oraz promujemy polskich rolników. Współpracujemy z najlepszymi specjalistami w dziedzinie upraw. Nasz zespół tworzą specjaliści z wieloletnim doświadczeniem w informowaniu, szkoleniu i doradztwie.
Napisz do nas: redakcja@jakuprawiac.pl