Skrzypionka zbożowa (Oulema melanopus)

Skrzypionka - opis

Skrzypionka zbożowa osiąga długość 4-5 mm, przedplecze i nogi mają czerwoną barwę. Pokrywy jej skrzydeł mają zielonkawe lub niebieskawe zabarwienie z metalicznym połyskiem. Przedplecze i nogi mają czerwoną barwę.

Skrzypionka błękitek jest nieco mniejsza, mierzy około 3-4 mm i ma ciemnogranatowe pokrywy skrzydeł oraz czarne przedplecze. Larwy skrzypionek mają brunatno-żółtą barwę, z kulistą czarną głową i pokryte są lepkim śluzem.

Występowanie i cykl rozwojowy

Skrzypionki zimują w resztkach pożniwnych, miedzach, zadrzewieniach śródpolnych lub między korzeniami roślin. Wiosną, gdy temperatura powietrza przekracza około 10°C przez 2-3 dni, chrząszcze pojawiają się na roślinach żywicielskich w tym na zbożach.

Żerowanie chrząszczy rozpoczyna się w drugiej dekadzie kwietnia, a po kopulacji samice składają jaja na górnej stronie blaszki liściowej zbóż. Szkody powodowane przez chrząszcze są nieistotne i w związku z tym nie wykonuję się zabiegów ich zwalczania.

Po upływie około dwóch tygodni, z jaj złożonych na liściach, wylęgają się larwy, które wyjadają tkankę miękiszową liści wzdłuż nerwów. Wraz z przebiegiem sezonu wegetacyjnego, następuje przepoczwarzenie, a dorosłe chrząszcze kontynuują żerowanie na trawach i samosiewach, skąd przenoszą się w miejsce zimowania.

Szkodliwość larw skrzypionki zbożowej i skrzypionki błękitek w uprawie zbóż

Szkodliwość skrzypionek polega na niszczeniu tkanki miękiszowej liści zbóż. Larwy żerują na liściach, wygryzając miękisz i pozostawiając przezroczyste równoległe pasy. Na początku uszkadzane są dolne liście upraw, ale z czasem szkodniki wędrują w górę rośliny, uszkadzając liść flagowy i podflagowy.

W przypadku dużych nalotów i sprzyjających warunków atmosferycznych szkodniki mogą doprowadzić do całkowitego zniszczenia najważniejszych liści, co prowadzi do obniżenia plonu ziarna. Straty w plonie zbóż powodowane przez szkodniki mogą sięgać nawet 30% przy masowym wystąpieniu skrzypionek.

Próg ekonomicznej szkodliwości skrzypionki

Monitorowanie plantacji jest kluczowe w celu określenia stopnia zagrożenia skrzypionkami. Istnieją ustalone progi ekonomicznej szkodliwości, które wskazują na konieczność podjęcia działań ochronnych.

W przypadku zbóż ozimych próg ekonomicznej szkodliwości wynosi 1-1,5 larwy na źdźbło, natomiast w przypadku zbóż jarych, jest to 0,5-1 larwy na źdźbło.

Produkty zwalczające skrzypionki

Ochrona insektycydowa jest podstawowym zabiegiem zwalczającym skrzypionki w uprawie zbóż ozimych i jarych. Można ją przeprowadzić jednym z dostępnych w sprzedaży środków owadobójczych. Poniżej wskazano wybrane substancje czynne, które pozwolą skutecznie wyeliminować larwy z plantacji:

• acetamipryd
• cypermetryna
• deltametryna
• lambda-cyhalotryna