Edit Content

Skrzypionka zbożowa (Oulema melanopus)

Na zbożach ozimych i jarych występują dwa gatunki zaliczane do skrzypionek: skrzypionka zbożowa (Oulema melanopus) i skrzypionka błękitek (Oulema gallaeciana). Są to najpowszechniej występujące szkodniki w zbożach, które jednocześnie powodują największe szkody ekonomiczne. Liście zbóż uszkadza larwa wygryzająca w sposób charakterystyczny miękisz. Przy silnej presji oraz przy braku skutecznej ochrony mogą znacznie ograniczyć powierzchnię asymilacyjną zbóż.

Skrzypionka zbożowa
źródło: Canva

Skrzypionka - opis

Skrzypionka zbożowa osiąga długość 4-5 mm, przedplecze i nogi mają czerwoną barwę. Pokrywy jej skrzydeł mają zielonkawe lub niebieskawe zabarwienie z metalicznym połyskiem. Przedplecze i nogi mają czerwoną barwę.

Skrzypionka błękitek jest nieco mniejsza, mierzy około 3-4 mm i ma ciemnogranatowe pokrywy skrzydeł oraz czarne przedplecze. Larwy skrzypionek mają brunatno-żółtą barwę, z kulistą czarną głową i pokryte są lepkim śluzem.

Występowanie i cykl rozwojowy

Skrzypionki zimują w resztkach pożniwnych, miedzach, zadrzewieniach śródpolnych lub między korzeniami roślin. Wiosną, gdy temperatura powietrza przekracza około 10°C przez 2-3 dni, chrząszcze pojawiają się na roślinach żywicielskich w tym na zbożach.

Żerowanie chrząszczy rozpoczyna się w drugiej dekadzie kwietnia, a po kopulacji samice składają jaja na górnej stronie blaszki liściowej zbóż. Szkody powodowane przez chrząszcze są nieistotne i w związku z tym nie wykonuję się zabiegów ich zwalczania.

Po upływie około dwóch tygodni, z jaj złożonych na liściach, wylęgają się larwy, które wyjadają tkankę miękiszową liści wzdłuż nerwów. Wraz z przebiegiem sezonu wegetacyjnego, następuje przepoczwarzenie, a dorosłe chrząszcze kontynuują żerowanie na trawach i samosiewach, skąd przenoszą się w miejsce zimowania.

Szkodliwość larw skrzypionki zbożowej i skrzypionki błękitek w uprawie zbóż

Szkodliwość skrzypionek polega na niszczeniu tkanki miękiszowej liści zbóż. Larwy żerują na liściach, wygryzając miękisz i pozostawiając przezroczyste równoległe pasy. Na początku uszkadzane są dolne liście upraw, ale z czasem szkodniki wędrują w górę rośliny, uszkadzając liść flagowy i podflagowy.

W przypadku dużych nalotów i sprzyjających warunków atmosferycznych szkodniki mogą doprowadzić do całkowitego zniszczenia najważniejszych liści, co prowadzi do obniżenia plonu ziarna. Straty w plonie zbóż powodowane przez szkodniki mogą sięgać nawet 30% przy masowym wystąpieniu skrzypionek.

Próg ekonomicznej szkodliwości skrzypionki

Monitorowanie plantacji jest kluczowe w celu określenia stopnia zagrożenia skrzypionkami. Istnieją ustalone progi ekonomicznej szkodliwości, które wskazują na konieczność podjęcia działań ochronnych.

W przypadku zbóż ozimych próg ekonomicznej szkodliwości wynosi 1-1,5 larwy na źdźbło, natomiast w przypadku zbóż jarych, jest to 0,5-1 larwy na źdźbło.

Produkty zwalczające skrzypionki

Ochrona insektycydowa jest podstawowym zabiegiem zwalczającym skrzypionki w uprawie zbóż ozimych i jarych. Można ją przeprowadzić jednym z dostępnych w sprzedaży środków owadobójczych. Poniżej wskazano wybrane substancje czynne, które pozwolą skutecznie wyeliminować larwy z plantacji:

  • acetamipryd
  • cypermetryna
  • deltametryna
  • lambda-cyhalotryna

Tagi:

To może Cię zainteresować:

Stonka kukurydziana czyli Diabrotica Vigifera Vigifera
Stonka kukurydziana (Diabrotica vigifera vigifera)
Rolnice
Rolnice - zwalczanie w uprawach
Szarek komośnik
Szarek komośnik (Bothynoderes punctiventris)
Łokaś garbatek
Łokaś garbatek (Zabrus tenebrioides)
Skrzypionka zbożowa
Skrzypionka zbożowa (Oulema melanopus)
Młoda larwa drutowca
Drutowce - pędraki (Elateridae)
Pryszczarek kapustnik
Pryszczarek kapustnik (Dasyneura brassicae)
Chowacz czterozębny
Chowacz czterozębny (Ceutorhynchus pallidactylus)
Chowacz podobnik
Chowacz podobnik (Ceutorhynchus assimilis)
Mszyce
Mszyce (Aphidodea)
Omacnica prosowianka
Omacnica prosowianka (Ostrinia nubilalis)
Stonka ziemniaczana chrząszcz
Stonka ziemniaczana
Śmietka kapuściana
Śmietka kapuściana (Delia radicum)
Słodyszek rzepakowy
Słodyszek rzepakowy (Meligethes aeneus)
Chowacz brukwiaczek
Chowacz brukwiaczek (Ceutorhynchus napi)
Owocówka jabłkóweczka
Owocówka jabłkóweczka (Cydia pomonella)