Śmietka kapuściana (Delia radicum) to jesienny szkodnik rzepaku ozimego, ale również występujący wiosną w warzywach z rodziny kapustowatych oraz rzepaku jarego. Szkody przez nią powodowane na korzeniach stały się znacznie bardziej uciążliwe po wycofaniu zapraw nasiennych zawierających substancje czynne z grupy neonikotynoidów. Wielu plantatorów boryka się z problemem żerowania tego szkodnika, które prowadzi do osłabienia roślin lub nawet ich zamierania. Straty w obsadzie przekładają się bezpośrednio na obniżenie plonu nasion.
Szkodnik ma 3 pokolenia w ciągu roku. Owady dorosłe pierwszego pokolenia pojawiają się do drugiej dekady kwietnia i następnie składają jaja na korzeniach roślin z rodziny kapustowatych.
Larwy drugiego pokolenia pojawiają się na korzeniach roślin uprawnych pod koniec kwietnia i na początku maja. Osobniki dorosłe drugiego pokolenia śmietki kapuścianej można zaobserwować od połowy czerwca, a żerujące larwy nawet do końca lipca.
Trzecie pokolenie, którego larwy powodują największe szkody w uprawie rzepaku, może nalatywać na plantację od początku sierpnia nawet do końca października. Samica składa jaja (nawet do 100 sztuk), najczęściej wokół szyi korzeniowej roślin kapustnych, a larwy śmietki kapuścianej wylęgają się po 4-8 dniach.
Śmietka kapuściana to muchówka o długości 5-6 mm, charakteryzująca się czerwoną plamką na srebrzystym czole. Larwa śmietki jest koloru białego i pozbawiona nóg, jej długość nie przekracza 7 mm.
Owady dorosłe nie powodują uszkodzeń na gatunkach roślin uprawnych z rodziny kapustowatych, szkodliwe dla upraw są larwy. Żerowanie larw śmietki powoduje uszkodzenia korzeni, co osłabia rośliny i może prowadzić do ich zamierania w wyniku niedoboru wody i składników pokarmowych. Osłabione roślin mają również obniżoną zimotrwałość, co może skutkować ich wypadem w okresie zimowym.
Nalot muchówek na plantacje rzepaku ozimego i innych roślin z rodziny kapustowatych może być wydłużony, dlatego też niezbędne jest prowadzenie ciągłego monitoringu. Należy go rozpocząć krótko po siewie, a pomocne w jego prowadzeniu mogą być żółte naczynia lub dedykowane pułapki feromonowe.
Próg ekonomicznej szkodliwości określany na podstawie żółtych naczyń wynosi- 1 muchówka w żółtym naczyniu w ciągu trzech dni.
Jednym z czynników ograniczających negatywny wpływ śmietki kapuścianej na rośliny rzepaku jest wczesny lub terminowy siew — rośliny w wyższych fazach rozwojowych mają większą zdolność regeneracji uszkodzeń.
Kolejnym ważnym elementem jest prawidłowy płodozmian, a mianowicie unikanie uprawy rzepaku po rzepaku lub innych roślinach kapustowatych.
Ostatnia kwestia to przestrzeganie izolacji przestrzennej między tegoroczną i ubiegłoroczną plantacją rzepaku.
Ochrona rzepaku przed śmietką kapuścianą powinna być prowadzona dwutorowo. W pierwszej kolejności należy wysiewać materiał siewny zaprawiony jedną z zapraw, która zawiera substancję czynną cyjanotraniliprol lub flupyradifuron.
W przypadku przedłużających się nalotów szkodnika na plantację rzepaku ozimego niezbędne będzie przeprowadzenie jego zwalczania w formie oprysku insektycydem. Do ochrony owadobójczej dostępna jest dość długa lista środków ochrony roślin, które mogą zawierać substancje czynne z grupy pyretroidów lub neonikotynoidów, bądź też ich mieszaniny.
JakUprawiać.pl to platforma informacyjna, oraz gazeta interaktywna informująca o najważniejszych wydarzeniach dotyczących upraw roślin. Doradzamy i edukujemy oraz promujemy polskich rolników. Współpracujemy z najlepszymi specjalistami w dziedzinie upraw. Nasz zespół tworzą specjaliści z wieloletnim doświadczeniem w informowaniu, szkoleniu i doradztwie.
Napisz do nas: redakcja@jakuprawiac.pl